Mikrobiota jelitowa jest w stanie wpływać na pracę układu neurologicznego człowieka. W jaki sposób?

Mikrobiota jelitowa to skomplikowany i złożony mikrokosmos znajdujący się w ciele każdego z nas. Mało kto zdaje sobie z tego sprawę, ale w ludzkim organizmie bytują nawet 2 kilogramy mikroorganizmów! Są to miliardy bakterii tworzących skomplikowaną sieć połączeń. Wpływają one nie tylko na kondycję mikroflory jelitowej, ale również na funkcjonowanie wielu innych układów w ciele człowieka, m.in. odpornościowego czy nerwowego.

Jak funkcjonuje mikrobiota jelit?

Na mikrobiom człowieka składają się miliony organizmów, które bytują w naszym ciele. Wiele z nich znajduje się w jelitach, ale występują również w innych miejscach, m.in. tam, gdzie są błony śluzowe (np. w jamie ustnej czy w drogach rodnych). Mikroorganizmy znajdują się też na skórze człowieka.

Największym i najbardziej skomplikowanym systemem jest mikrobiota jelit. Znajdują się w niej różnego rodzaju bakterie i grzyby, dzięki czemu środowisko mikroflory jelitowej jest różnorodne. Pełnią one różne funkcje, biorąc udział w usprawnianiu procesów trawiennych, a także wspomaganiu naturalnych procesów obronnych jelit.

Każde zachwianie równowagi w jelitach może osłabić te procesy. Dysbioza jelitowa nie jest zjawiskiem pożądanym, dlatego po każdej chorobie, która może doprowadzić do zmiany naturalnej równowagi w jelitach, należy odbudować środowisko bakteryjne. Pomocne okazują się tutaj probiotyki zawierające przebadane klinicznie szczepy bakterii, które pomagają zróżnicować środowisko mikroorganizmów w jelitach i w ten sposób przywrócić mikrobiocie właściwą równowagę.

Funkcje mikrobioty jelit

Mikrobiota jelitowa nie tylko wspomaga naturalne funkcjonowanie układu odpornościowego (rzęski znajdujące się w błonie śluzowej „wyłapują” drobnoustroje, dzięki czemu zabezpieczają organizm). Oddziałuje również na procesy trawienne, wspierając układ trawienny w jego codziennej pracy. Dlatego warto dbać o mikrobiotę jelitową.

Można wspomagać ją sięgając po suplementy diety zawierające dobre bakterie probiotyczne. Warto też sięgnąć po produkty spożywcze bogate w bakterie kwasu mlekowego. To między innymi kiszone owoce i warzywa, ale też fermentowane napoje roślinne (np. sojowe) czy mleczne, które zawierają bakterie probiotyczne.

Mikrobiota jelit a funkcje poznawcze człowieka

W mikroflorze jelitowej bytują miliardy mikroorganizmów. Niektóre z nich (nazywane bakteriami komensalnymi) mają zdolność wytwarzania substancji, które mogą wpływać na funkcjonowanie układu nerwowego. Tak funkcjonuje oś mózgowo-jelitowa, która nazywana jest drugim mózgiem człowieka. Sygnały i komunikaty z jelit wysyłane są do mózgu przez oś podwzgórze-przysadka-nadnercza.

Jak wynika z najnowszych badań, komunikacja na osi jelita-mózg jest w stanie wpływać na kondycję psychiczną człowieka i jego funkcje poznawcze. Od tego, jak zbudowany jest nasz mikrobiom i czy panuje w nim harmonia i równowaga, może zależeć funkcjonowanie układu nerwowego. To bardzo ważny komunikat, który potwierdza, jak ogromną rolę odgrywa zbilansowana i zróżnicowana dieta.

Jeśli w naszym jadłospisie znajdują się składniki, które wspierają funkcjonowanie mikroflory jelitowej (tzw. prebiotyki odżywiające dobre bakterie, czyli np. banany, probiotyki – kiszonki, ale też błonnik), dbamy o prawidłową pracę nie tylko układu trawiennego i odpornościowego, ale też mózgu.

Z badań wynika, że istnieje silny związek pomiędzy funkcjonowaniem mikrobiomu a stanem kondycji psychicznej człowieka[1]. Dysbioza jelitowa może przyczyniać się do pogorszenia kondycji psychicznej, a nawet pojawienia się stanów obniżonego nastroju. Nieodpowiednia dieta, stres, przyjmowanie silnych leków mogą doprowadzić do zaburzenia naturalnej harmonii w mikroflorze jelitowej, a ta przyczynić się do pogorszenia funkcjonowania układu nerwowego oraz funkcji poznawczych człowieka.

Jak widać, mikrobiota jelitowa może wywierać wpływ na pracę niemal całego organizmu. Nie tylko na procesy trawienne i naturalną odporność, ale również na funkcjonowanie mózgu oraz stan naszej kondycji psychicznej. Z tego względu warto dbać o właściwą dietę, a także sięgać po bakterie probiotyczne, które wspomagają zachowanie różnorodności w mikrobiocie jelit.

 

[1]    Jagna Żakowicz, Aleksandra Bramorska, Wanda Zarzycka, Anna Kovbasiuk, Katarzyna Kuć, Aneta Brzezicka, Wpływ mikrobiomu jelitowego na mózg i psychikę, w: Kosmos. Problemy nauk biologicznych. Tom 69, 2020.