Brzuszek niemowlaka to miejsce szczególnie wrażliwe. Z przyczyn fizjologicznych małe dzieci często mają problemy z trawieniem. Na co powinni być uwrażliwieni rodzice?

Organizm niemowlaka jest bardzo wrażliwy i wymaga szczególnej troski rodziców. Szczególnym obszarem, który często martwi rodziców, jest brzuszek małego dziecka. Problemy z trawieniem występują u większości niemowląt i są one spowodowane fizjonomią. Dlaczego tak jest i czy rodzice mogą jakoś pomóc maluchom przetrwać te pierwsze 6 miesięcy?

Dlaczego niemowlęta odczuwają problemy z trawieniem?

Układ pokarmowy niemowlaka rozwija się średnio do około 6. miesiąca życia. Do tego czasu jest on szczególnie delikatny i narażony na występowanie różnych problemów. Zbyt szybkie ssanie pokarmu, połykanie pęcherzyków powietrza, nieodbijanie po posiłku, ulewanie mleka, zbyt częste lub za rzadkie karmienia, problemy z oddaniem stolca – to tylko niektóre z często występujących u niemowląt problemów z brzuszkiem.

Czym są one spowodowane? Niedojrzałością przewodu pokarmowego. Po przyjściu na świat układ pokarmowy małego dziecka nie jest w pełni ukształtowany. Będzie on się rozwijał przez następne miesiące życia, powoli dostosowując się do zwiększającego się zapotrzebowania dziecka na pokarmy. Nadmierne obciążanie brzuszka, wynikające np. ze zbyt częstych karmień lub podawanie zbyt dużych ilości mieszanki, mogą więc stać się dla niego przyczyną dolegliwości bólowych.

Zalecenia żywieniowe

Światowa Organizacja Zdrowia WHO zaleca, by niemowlęta do 6. miesiąca były karmione piersią[1]. Jest to najlepsza i najbardziej naturalna metoda karmienia, która w pełni zaspokaja potrzeby żywieniowe rozwijającego się organizmu małego dziecka. Karmienie może być kontynuowane nawet do 3. roku życia dziecka, choć po ukończeniu przez nie 6 miesięcy rodzice powinni rozpocząć rozszerzanie diety malucha, wprowadzając po kolei różne produkty spożywcze do jadłospisu dziecka.

Dodatkową zaletą karmienia piersią (oprócz idealnego składu mleka, zawierającego witaminy, minerały, enzymy, hormony wzrostu i przeciwciała niezbędne maluchowi) jest lekkostrawność pokarmu. Mleko mamy jest przyswajalne w 98 procentach, co sprawia, że niemowlęta karmione piersią mogą rzadziej cierpieć na problemy z brzuszkiem[2].

Pokarm kobiecy szybko zostaje strawiony, przez co niemowlę częściej zgłasza się do karmienia niż dzieci karmione mlekiem modyfikowanym. Z tego względu często młode mamy sądzą, że ich mleko jest mało sycące dla maluchów, ale to nie jest prawda. Pokarm kobiecy zaspokaja wszystkie potrzeby niemowlaka, a jego skład dostosowuje się do wieku dziecka.

Wpływ karmienia piersią na przewód pokarmowy

Mleko mamy ma też inne zalety. W jego składzie znajduje się około 80 enzymów (m.in. trawiących białka, tłuszcze czy węglowodany), które wspomagają trawienie[2]. Dzięki temu pomagają usprawniać procesy trawienne i wspierają pracę przewodu pokarmowego.

Enzymy te, jak i immunoglobuliny oraz komórki krwi, wspomagają także mikrobiom jelit malucha. Podnoszą poziom przeciwciał i przyczyniają się do aktywizacji układu immunologicznego, co wpływa na rozwój odporności u dziecka.

Karmienie mieszanką

Mleko modyfikowane jest trawione zdecydowanie dłużej niż pokarm kobiecy. Może to trwać nawet do 3 godzin, dlatego mamy karmiące dzieci mieszanką powinny przestrzegać zaleceń producenta. Na opakowaniu podaje on dokładne proporcje mieszanki dla konkretnego wieku dziecka. Aby nie obciążać nadmiernie małych brzuszków, należy ich przestrzegać i przygotowywać mleko modyfikowane według instrukcji.

Istotne jest także przestrzeganie pór karmienia. O ile w przypadku mleka kobiecego karmienie na żądanie jest bardzo dobrą metodą (karmimy wtedy, gdy dziecko się zgłasza do piersi – w początkowym okresie laktacji może to być nawet co godzinę), o tyle w przypadku karmienia mieszanką należy przygotowywać kolejne porcje posiłku dopiero wtedy, gdy upłyną 3 godziny od poprzedniego karmienia. Oczywiście, dotyczy to dzieci, które spożywają pełne porcje przygotowanego produktu.

Jak wspomóc brzuszek niemowlaka?

Aby wspomóc procesy trawienne u niemowląt, warto przestrzegać zaleceń dotyczących karmienia. Płacz niemowlaka nie musi oznaczać, że dziecko znów jest głodne, mimo że niedawno jadło. Może jest zmęczone, chce się przytulić do rodzica albo po prostu nie może zasnąć, bo został zaburzony jego rytuał spania (np. jest w obcym miejscu albo danego dnia miało za dużo wrażeń). Przed kolejnym karmieniem warto wyeliminować wszystkie pozostałe czynniki, by mieć pewność, że nie obciążymy nadmiernie małych brzuszków.

Oprócz utrzymania regularności karmień, warto również zwrócić uwagę na odbijanie dziecka po posiłku. W czasie ssania piersi lub butelki (zwłaszcza łapczywego) maluchy często połykają pęcherzyki powietrza. To może stać się przyczyną dolegliwości jelitowych i spowodować ból brzuszka.

Odbicie dziecka po karmieniu pomaga zminimalizować ryzyko wystąpienia tych dolegliwości. Jeśli dziecko je bardzo szybko albo mama cierpi na szybki wypływ pokarmu, konieczne może okazać się odbijanie dziecka nawet kilka razy w czasie karmienia. Pomoże to też zapobiec ulewaniu pokarmu, które często się zdarza, gdy dziecko zje za dużo.

Probiotyki i ich prozdrowotny wpływ na mikroflorę jelitową niemowląt

Aby zadbać o brzuszek maleństwa, warto też wspomóc organizm dobrymi bakteriami. Mamy karmiące piersią mogą wzbogacić dietę o naturalne źródła bakterii probiotycznych, m.in. występujących w przetworach mlecznych czy kiszonkach.

Mogą również włączyć probiotyki w formie suplementów diety. Estabiom Baby (dla dziecka) i Estabiom Mama (dla kobiety) to suplementy diety, które zawierają dobre szczepy bakterii oraz witaminę D3, wspierającą odporność.

1. Karmienie piersią – Ministerstwo Zdrowia – Portal Gov.pl (www.gov.pl)
2. Dlaczego pokarm kobiecy jest tak wartościowy i unikalny? – Centrum Nauki o Laktacji (kobiety.med.pl)